Оқу сауаттылығы

1. Мәтін 1

Қалалық кітапханада жастарға арналған еріктілер клубы ашылды. Клубтың мақсаты – қарт оқырмандарға цифрлық сервистерді пайдалануды үйрету және балаларға дауыстап оқу сағаттарын ұйымдастыру. Апта сайын сенбі күні екі бағыт жұмыс істейді: таңертең – «Цифрлық көмек», түстен кейін – «Оқу алаңы». Қатысу тегін, алдын ала тіркелу қажет. Тіркелгендерге шағын оқу жоспары мен нұсқаулық беріледі. Клуб кітапхана қорын насихаттауға, оқуға қызығушылықты арттыруға баса мән береді.

Мәтіннің негізгі ойы қайсы?

2. Мәтін 1

Қалалық кітапханада жастарға арналған еріктілер клубы ашылды. Клубтың мақсаты – қарт оқырмандарға цифрлық сервистерді пайдалануды үйрету және балаларға дауыстап оқу сағаттарын ұйымдастыру. Апта сайын сенбі күні екі бағыт жұмыс істейді: таңертең – «Цифрлық көмек», түстен кейін – «Оқу алаңы». Қатысу тегін, алдын ала тіркелу қажет. Тіркелгендерге шағын оқу жоспары мен нұсқаулық беріледі. Клуб кітапхана қорын насихаттауға, оқуға қызығушылықты арттыруға баса мән береді.

Қатысу шарты көрсетілген нұсқа:

3. Мәтін 2

Қаладағы №27 мектеп-лицейде «Жас ғалымдар жәрмеңкесі» өтеді. Мақсат – оқушылардың зерттеушілік дағдыларын көрсету, деректермен жұмыс істеу мәдениетін қалыптастыру. Қатысу 7–11-сыныптарға ашық, топтық немесе жеке форматта рәсімделеді. Бағыттар: экология, биотехнология, роботтехника, тарихи деректерді цифрландыру. Жоба үш бөлімнен тұрады: 1) постер; 2) 3 минуттық ауызша баяндама; 3) дереккөздер тізімі. Бағалау критерийлері: мәселенің өзектілігі (20%), әдіснаманың дәлдігі (30%), нәтижені түсіндіру (30%), рәсімдеу мәдениеті (20%). Уақыты: 15 наурыз, сағат 10:00–16:00. Тіркелу 10 наурызға дейін мектеп сайтында жүргізіледі; қате жібергендер өтінімін қайта түзете алады. Ең үздік жобалар қалалық кезеңге жолдама алады, ал демеушілер зертханаға арналған шағын жабдықтар сыйлайды. Өтетін орын: спорт залының жанындағы көрме холы. Әр жобаның жалпы уақыты – 8 минут: 3 минут баяндама, 3 минут сұрақ-жауап, 2 минут кері байланыс.

Бағалау критерийлерінің ішінде жоқ тармақты табыңыз.

4. Мәтін 2

Қаладағы №27 мектеп-лицейде «Жас ғалымдар жәрмеңкесі» өтеді. Мақсат – оқушылардың зерттеушілік дағдыларын көрсету, деректермен жұмыс істеу мәдениетін қалыптастыру. Қатысу 7–11-сыныптарға ашық, топтық немесе жеке форматта рәсімделеді. Бағыттар: экология, биотехнология, роботтехника, тарихи деректерді цифрландыру. Жоба үш бөлімнен тұрады: 1) постер; 2) 3 минуттық ауызша баяндама; 3) дереккөздер тізімі. Бағалау критерийлері: мәселенің өзектілігі (20%), әдіснаманың дәлдігі (30%), нәтижені түсіндіру (30%), рәсімдеу мәдениеті (20%). Уақыты: 15 наурыз, сағат 10:00–16:00. Тіркелу 10 наурызға дейін мектеп сайтында жүргізіледі; қате жібергендер өтінімін қайта түзете алады. Ең үздік жобалар қалалық кезеңге жолдама алады, ал демеушілер зертханаға арналған шағын жабдықтар сыйлайды. Өтетін орын: спорт залының жанындағы көрме холы. Әр жобаның жалпы уақыты – 8 минут: 3 минут баяндама, 3 минут сұрақ-жауап, 2 минут кері байланыс.

Бір жобаға бөлінетін уақыт туралы дұрыс тұжырым:

5. Мәтін 2

Қаладағы №27 мектеп-лицейде «Жас ғалымдар жәрмеңкесі» өтеді. Мақсат – оқушылардың зерттеушілік дағдыларын көрсету, деректермен жұмыс істеу мәдениетін қалыптастыру. Қатысу 7–11-сыныптарға ашық, топтық немесе жеке форматта рәсімделеді. Бағыттар: экология, биотехнология, роботтехника, тарихи деректерді цифрландыру. Жоба үш бөлімнен тұрады: 1) постер; 2) 3 минуттық ауызша баяндама; 3) дереккөздер тізімі. Бағалау критерийлері: мәселенің өзектілігі (20%), әдіснаманың дәлдігі (30%), нәтижені түсіндіру (30%), рәсімдеу мәдениеті (20%). Уақыты: 15 наурыз, сағат 10:00–16:00. Тіркелу 10 наурызға дейін мектеп сайтында жүргізіледі; қате жібергендер өтінімін қайта түзете алады. Ең үздік жобалар қалалық кезеңге жолдама алады, ал демеушілер зертханаға арналған шағын жабдықтар сыйлайды. Өтетін орын: спорт залының жанындағы көрме холы. Әр жобаның жалпы уақыты – 8 минут: 3 минут баяндама, 3 минут сұрақ-жауап, 2 минут кері байланыс.

Мәтіннің стилін дәл анықтаңыз

6. Мәтін 3

Соңғы үш жылда өңірде жауын-шашын мөлшері орташа көпжылдық деңгейден төмен түсіп, жергілікті шаруашылықтар қуаңшылық салдарын сезінді. Ауылдық аумақтарда құдық суы жаз айларында 30–40 см төмендеп, кейбір тоғандар мүлде тартылды. Әкімдік «Суды ұқыпты пайдалану жылы» аясында екі бағытқа назар аударды. Біріншісі – инфрақұрылым: ескі құбырларды ауыстыру, сүзгіш станцияларын жаңғырту, су шығынын есептегіштер арқылы нақтылау. Екіншісі – тұрғындардың мінез-құлқын өзгерту: тұрмыстық техникада су үнемдеу режимін қолдану, тамшылатып суаруды кеңейту, аулаларда жаңбыр суын жинайтын бөшкелер орнату. Қоғамдық тыңдауда кейбір тұрғындар тарифтің өсуіне алаңдаса, мамандар тарифсіз үнемдеу дағдысы тұрақты қалыптаспайтынын алға тартты. Мектептерде экосағаттар өткізіліп, қарапайым тәжірибе көрсетілді: ағып тұрған кранды 5 минутқа жаппау 40–60 литр суды зая кетіретіні анықталды. Бірқатар шаруашылықтар суармалы алқаптарды қайта жоспарлап, ерте пісетін дақылдарға көшті; соның нәтижесінде өнім аздап төмендегенімен, шығын деңгейі болжанғаннан төмен болды. Ал жергілікті БАҚ жаңалықтарында «жасыл аймақ» белдеулерін ұлғайту тек көгалдандыру емес, ауаның ылғалын сақтауға, шаңды азайтуға ықпал ететіні айтылды. Дегенмен, жекелеген тұрғындар жаппай ағаш отырғызу су тапшылығын күшейтеді деп санайды. Сарапшылар бұл пікірді шартты түрде растады: алғашқы жылдары көшеттер су сұрайды, бірақ 3–4 жылдан соң көлеңке мен топырақтағы ылғал сақталуының арқасында жалпы шығын азаяды. Демек, қысқа мерзімдегі ыңғайсыздық ұзақ мерзімді тиімділікпен өтелуі мүмкін.

Мәтіннің негізгі тезисі:

7. Мәтін 3

Соңғы үш жылда өңірде жауын-шашын мөлшері орташа көпжылдық деңгейден төмен түсіп, жергілікті шаруашылықтар қуаңшылық салдарын сезінді. Ауылдық аумақтарда құдық суы жаз айларында 30–40 см төмендеп, кейбір тоғандар мүлде тартылды. Әкімдік «Суды ұқыпты пайдалану жылы» аясында екі бағытқа назар аударды. Біріншісі – инфрақұрылым: ескі құбырларды ауыстыру, сүзгіш станцияларын жаңғырту, су шығынын есептегіштер арқылы нақтылау. Екіншісі – тұрғындардың мінез-құлқын өзгерту: тұрмыстық техникада су үнемдеу режимін қолдану, тамшылатып суаруды кеңейту, аулаларда жаңбыр суын жинайтын бөшкелер орнату. Қоғамдық тыңдауда кейбір тұрғындар тарифтің өсуіне алаңдаса, мамандар тарифсіз үнемдеу дағдысы тұрақты қалыптаспайтынын алға тартты. Мектептерде экосағаттар өткізіліп, қарапайым тәжірибе көрсетілді: ағып тұрған кранды 5 минутқа жаппау 40–60 литр суды зая кетіретіні анықталды. Бірқатар шаруашылықтар суармалы алқаптарды қайта жоспарлап, ерте пісетін дақылдарға көшті; соның нәтижесінде өнім аздап төмендегенімен, шығын деңгейі болжанғаннан төмен болды. Ал жергілікті БАҚ жаңалықтарында «жасыл аймақ» белдеулерін ұлғайту тек көгалдандыру емес, ауаның ылғалын сақтауға, шаңды азайтуға ықпал ететіні айтылды. Дегенмен, жекелеген тұрғындар жаппай ағаш отырғызу су тапшылығын күшейтеді деп санайды. Сарапшылар бұл пікірді шартты түрде растады: алғашқы жылдары көшеттер су сұрайды, бірақ 3–4 жылдан соң көлеңке мен топырақтағы ылғал сақталуының арқасында жалпы шығын азаяды. Демек, қысқа мерзімдегі ыңғайсыздық ұзақ мерзімді тиімділікпен өтелуі мүмкін.

Қай қорытынды мәтін мазмұнына ең дәйекті сүйенеді?

8. Мәтін 3

Соңғы үш жылда өңірде жауын-шашын мөлшері орташа көпжылдық деңгейден төмен түсіп, жергілікті шаруашылықтар қуаңшылық салдарын сезінді. Ауылдық аумақтарда құдық суы жаз айларында 30–40 см төмендеп, кейбір тоғандар мүлде тартылды. Әкімдік «Суды ұқыпты пайдалану жылы» аясында екі бағытқа назар аударды. Біріншісі – инфрақұрылым: ескі құбырларды ауыстыру, сүзгіш станцияларын жаңғырту, су шығынын есептегіштер арқылы нақтылау. Екіншісі – тұрғындардың мінез-құлқын өзгерту: тұрмыстық техникада су үнемдеу режимін қолдану, тамшылатып суаруды кеңейту, аулаларда жаңбыр суын жинайтын бөшкелер орнату. Қоғамдық тыңдауда кейбір тұрғындар тарифтің өсуіне алаңдаса, мамандар тарифсіз үнемдеу дағдысы тұрақты қалыптаспайтынын алға тартты. Мектептерде экосағаттар өткізіліп, қарапайым тәжірибе көрсетілді: ағып тұрған кранды 5 минутқа жаппау 40–60 литр суды зая кетіретіні анықталды. Бірқатар шаруашылықтар суармалы алқаптарды қайта жоспарлап, ерте пісетін дақылдарға көшті; соның нәтижесінде өнім аздап төмендегенімен, шығын деңгейі болжанғаннан төмен болды. Ал жергілікті БАҚ жаңалықтарында «жасыл аймақ» белдеулерін ұлғайту тек көгалдандыру емес, ауаның ылғалын сақтауға, шаңды азайтуға ықпал ететіні айтылды. Дегенмен, жекелеген тұрғындар жаппай ағаш отырғызу су тапшылығын күшейтеді деп санайды. Сарапшылар бұл пікірді шартты түрде растады: алғашқы жылдары көшеттер су сұрайды, бірақ 3–4 жылдан соң көлеңке мен топырақтағы ылғал сақталуының арқасында жалпы шығын азаяды. Демек, қысқа мерзімдегі ыңғайсыздық ұзақ мерзімді тиімділікпен өтелуі мүмкін.

Әкімдік назар аударған екі бағытты дұрыс сипаттаған нұсқа:

9. Мәтін 3

Соңғы үш жылда өңірде жауын-шашын мөлшері орташа көпжылдық деңгейден төмен түсіп, жергілікті шаруашылықтар қуаңшылық салдарын сезінді. Ауылдық аумақтарда құдық суы жаз айларында 30–40 см төмендеп, кейбір тоғандар мүлде тартылды. Әкімдік «Суды ұқыпты пайдалану жылы» аясында екі бағытқа назар аударды. Біріншісі – инфрақұрылым: ескі құбырларды ауыстыру, сүзгіш станцияларын жаңғырту, су шығынын есептегіштер арқылы нақтылау. Екіншісі – тұрғындардың мінез-құлқын өзгерту: тұрмыстық техникада су үнемдеу режимін қолдану, тамшылатып суаруды кеңейту, аулаларда жаңбыр суын жинайтын бөшкелер орнату. Қоғамдық тыңдауда кейбір тұрғындар тарифтің өсуіне алаңдаса, мамандар тарифсіз үнемдеу дағдысы тұрақты қалыптаспайтынын алға тартты. Мектептерде экосағаттар өткізіліп, қарапайым тәжірибе көрсетілді: ағып тұрған кранды 5 минутқа жаппау 40–60 литр суды зая кетіретіні анықталды. Бірқатар шаруашылықтар суармалы алқаптарды қайта жоспарлап, ерте пісетін дақылдарға көшті; соның нәтижесінде өнім аздап төмендегенімен, шығын деңгейі болжанғаннан төмен болды. Ал жергілікті БАҚ жаңалықтарында «жасыл аймақ» белдеулерін ұлғайту тек көгалдандыру емес, ауаның ылғалын сақтауға, шаңды азайтуға ықпал ететіні айтылды. Дегенмен, жекелеген тұрғындар жаппай ағаш отырғызу су тапшылығын күшейтеді деп санайды. Сарапшылар бұл пікірді шартты түрде растады: алғашқы жылдары көшеттер су сұрайды, бірақ 3–4 жылдан соң көлеңке мен топырақтағы ылғал сақталуының арқасында жалпы шығын азаяды. Демек, қысқа мерзімдегі ыңғайсыздық ұзақ мерзімді тиімділікпен өтелуі мүмкін.

Автордың «жасыл аймақ» туралы көзқарасын дәл көрсететін тұжырым:

10. Мәтін 3

Соңғы үш жылда өңірде жауын-шашын мөлшері орташа көпжылдық деңгейден төмен түсіп, жергілікті шаруашылықтар қуаңшылық салдарын сезінді. Ауылдық аумақтарда құдық суы жаз айларында 30–40 см төмендеп, кейбір тоғандар мүлде тартылды. Әкімдік «Суды ұқыпты пайдалану жылы» аясында екі бағытқа назар аударды. Біріншісі – инфрақұрылым: ескі құбырларды ауыстыру, сүзгіш станцияларын жаңғырту, су шығынын есептегіштер арқылы нақтылау. Екіншісі – тұрғындардың мінез-құлқын өзгерту: тұрмыстық техникада су үнемдеу режимін қолдану, тамшылатып суаруды кеңейту, аулаларда жаңбыр суын жинайтын бөшкелер орнату. Қоғамдық тыңдауда кейбір тұрғындар тарифтің өсуіне алаңдаса, мамандар тарифсіз үнемдеу дағдысы тұрақты қалыптаспайтынын алға тартты. Мектептерде экосағаттар өткізіліп, қарапайым тәжірибе көрсетілді: ағып тұрған кранды 5 минутқа жаппау 40–60 литр суды зая кетіретіні анықталды. Бірқатар шаруашылықтар суармалы алқаптарды қайта жоспарлап, ерте пісетін дақылдарға көшті; соның нәтижесінде өнім аздап төмендегенімен, шығын деңгейі болжанғаннан төмен болды. Ал жергілікті БАҚ жаңалықтарында «жасыл аймақ» белдеулерін ұлғайту тек көгалдандыру емес, ауаның ылғалын сақтауға, шаңды азайтуға ықпал ететіні айтылды. Дегенмен, жекелеген тұрғындар жаппай ағаш отырғызу су тапшылығын күшейтеді деп санайды. Сарапшылар бұл пікірді шартты түрде растады: алғашқы жылдары көшеттер су сұрайды, бірақ 3–4 жылдан соң көлеңке мен топырақтағы ылғал сақталуының арқасында жалпы шығын азаяды. Демек, қысқа мерзімдегі ыңғайсыздық ұзақ мерзімді тиімділікпен өтелуі мүмкін.

Мәтіндегі сандық дәлел ретінде келтірілген дерек:

1. Мәтін 1

Жергілікті стадионда таңғы жүгіруді бастаған жас спортшы күнделігіне мынаны жазады: «Алғашқы аптада 1,5 шақырымнан аспадым. Екінші аптада тыныс алуды реттеп, 3 шақырымға жеттім. Ұйқыны бір сағат ертерек жоспарлаған соң, сабаққа үлгеруім артты. Достарым да қосылды. Демалыс күндері қысқа күш жаттығуларын қостым. Енді мақсат – мектеп аралық кроссқа қатысу».

Негізгі ойды көрсетіңіз.

2. Мәтін 1

Жергілікті стадионда таңғы жүгіруді бастаған жас спортшы күнделігіне мынаны жазады: «Алғашқы аптада 1,5 шақырымнан аспадым. Екінші аптада тыныс алуды реттеп, 3 шақырымға жеттім. Ұйқыны бір сағат ертерек жоспарлаған соң, сабаққа үлгеруім артты. Достарым да қосылды. Демалыс күндері қысқа күш жаттығуларын қостым. Енді мақсат – мектеп аралық кроссқа қатысу».

Автордың келесі қадамы қандай болмақ?

3. Мәтін 2

Облыстық өнер мұражайында «Киіз – дәстүр және дизайн» атты экспозиция ашылды. Көрмеге XX ғасырдың ортасындағы сирек бұйымдар мен қазіргі жас шеберлердің авторлық жұмыстары қойылған. Экспозиция үш бөлімнен тұрады: «Түстер тілі», «Оюдың тарихы» және «Заманауи киіз». Алғашқы бөлімде өңірлерге тән түстердің үйлесімі арқылы берілетін мағыналар түсіндірілген. Екінші бөлімде мұрағаттан алынған фотосуреттер мен қысқа аудиоәңгімелер ұсынылады. Үшінші бөлімде жергілікті дизайнерлердің экосумкалары мен интерьерге арналған паннолары бар шағын дүңгіршек орналастырылған. Дүйсенбі – техникалық күн. Көрме 1 сәуірден 30 сәуірге дейін, сағат 10:00–18:00 аралығында жұмыс істейді. Оқушыларға кіру тегін, ересектер үшін билет құны – 500 теңге. Экскурсияға алдын ала жазылу қажет.

Экспозиция құрылымы жөніндегі дұрыс жауап:

4. Мәтін 2

Облыстық өнер мұражайында «Киіз – дәстүр және дизайн» атты экспозиция ашылды. Көрмеге XX ғасырдың ортасындағы сирек бұйымдар мен қазіргі жас шеберлердің авторлық жұмыстары қойылған. Экспозиция үш бөлімнен тұрады: «Түстер тілі», «Оюдың тарихы» және «Заманауи киіз». Алғашқы бөлімде өңірлерге тән түстердің үйлесімі арқылы берілетін мағыналар түсіндірілген. Екінші бөлімде мұрағаттан алынған фотосуреттер мен қысқа аудиоәңгімелер ұсынылады. Үшінші бөлімде жергілікті дизайнерлердің экосумкалары мен интерьерге арналған паннолары бар шағын дүңгіршек орналастырылған. Дүйсенбі – техникалық күн. Көрме 1 сәуірден 30 сәуірге дейін, сағат 10:00–18:00 аралығында жұмыс істейді. Оқушыларға кіру тегін, ересектер үшін билет құны – 500 теңге. Экскурсияға алдын ала жазылу қажет.

Қай тұжырым жанама түрде мәтіннен шығады?

5. Мәтін 2

Облыстық өнер мұражайында «Киіз – дәстүр және дизайн» атты экспозиция ашылды. Көрмеге XX ғасырдың ортасындағы сирек бұйымдар мен қазіргі жас шеберлердің авторлық жұмыстары қойылған. Экспозиция үш бөлімнен тұрады: «Түстер тілі», «Оюдың тарихы» және «Заманауи киіз». Алғашқы бөлімде өңірлерге тән түстердің үйлесімі арқылы берілетін мағыналар түсіндірілген. Екінші бөлімде мұрағаттан алынған фотосуреттер мен қысқа аудиоәңгімелер ұсынылады. Үшінші бөлімде жергілікті дизайнерлердің экосумкалары мен интерьерге арналған паннолары бар шағын дүңгіршек орналастырылған. Дүйсенбі – техникалық күн. Көрме 1 сәуірден 30 сәуірге дейін, сағат 10:00–18:00 аралығында жұмыс істейді. Оқушыларға кіру тегін, ересектер үшін билет құны – 500 теңге. Экскурсияға алдын ала жазылу қажет.

Мәтін стилін көрсетіңіз.

6. Мәтін 3

Қалалық қоғамдық көлікті цифрландыру жобасы үш кезеңде іске асады. Бірінші кезеңде бағыттар қайта есептеліп, аялдамалардағы кесте QR-код арқылы қолжетімді болды. Екінші кезеңде көліктерге борттық есептегіштер орнатылып, деректер диспетчерлік орталыққа онлайн түседі. Үшінші кезеңде төлем бірыңғай әмиян арқылы жүргізіледі: карта, смартфон немесе сағатпен төлеуге болады. Талдау көрсеткендей, жүктеме таңғы уақытта шоғырланады; сондықтан үш магистраль бағытқа қосымша шағын автобустар шығарылды. Кей жолаушы жүргізушіге қолма-қол төлеу ыңғайлы екенін айтса, әкімдік көлеңкелі айналымды азайту және уақытты үнемдеу үшін қолма-қолсыз төлемді ынталандырады. Жобаға қарсылықтың бір бөлігі ақпараттың жеткіліксіздігімен байланысты болды: алғашқы аптада QR-код көрсеткіштері дұрыс қойылмай, азаматтар кестені таба алмады. Қателер түзетілген соң платформаның тәуліктік қаралымы екі есеге артты. Сарапшылар дерекке сүйенген жоспарлау тұрғындардың маршрут таңдаудағы сенімін күшейтетінін атап өтеді. Дегенмен, цифрлы шешімдердің тұрақтылығы желі қолжетімділігіне тәуелді: шеткері аудандарда сигнал әлсіз болса, уақытылы ақпарат алу қиындайды.

Негізгі ойды таңдаңыз.

7. Мәтін 3

Қалалық қоғамдық көлікті цифрландыру жобасы үш кезеңде іске асады. Бірінші кезеңде бағыттар қайта есептеліп, аялдамалардағы кесте QR-код арқылы қолжетімді болды. Екінші кезеңде көліктерге борттық есептегіштер орнатылып, деректер диспетчерлік орталыққа онлайн түседі. Үшінші кезеңде төлем бірыңғай әмиян арқылы жүргізіледі: карта, смартфон немесе сағатпен төлеуге болады. Талдау көрсеткендей, жүктеме таңғы уақытта шоғырланады; сондықтан үш магистраль бағытқа қосымша шағын автобустар шығарылды. Кей жолаушы жүргізушіге қолма-қол төлеу ыңғайлы екенін айтса, әкімдік көлеңкелі айналымды азайту және уақытты үнемдеу үшін қолма-қолсыз төлемді ынталандырады. Жобаға қарсылықтың бір бөлігі ақпараттың жеткіліксіздігімен байланысты болды: алғашқы аптада QR-код көрсеткіштері дұрыс қойылмай, азаматтар кестені таба алмады. Қателер түзетілген соң платформаның тәуліктік қаралымы екі есеге артты. Сарапшылар дерекке сүйенген жоспарлау тұрғындардың маршрут таңдаудағы сенімін күшейтетінін атап өтеді. Дегенмен, цифрлы шешімдердің тұрақтылығы желі қолжетімділігіне тәуелді: шеткері аудандарда сигнал әлсіз болса, уақытылы ақпарат алу қиындайды.

Қай қорытынды ең дәлелді?

8. Мәтін 3

Қалалық қоғамдық көлікті цифрландыру жобасы үш кезеңде іске асады. Бірінші кезеңде бағыттар қайта есептеліп, аялдамалардағы кесте QR-код арқылы қолжетімді болды. Екінші кезеңде көліктерге борттық есептегіштер орнатылып, деректер диспетчерлік орталыққа онлайн түседі. Үшінші кезеңде төлем бірыңғай әмиян арқылы жүргізіледі: карта, смартфон немесе сағатпен төлеуге болады. Талдау көрсеткендей, жүктеме таңғы уақытта шоғырланады; сондықтан үш магистраль бағытқа қосымша шағын автобустар шығарылды. Кей жолаушы жүргізушіге қолма-қол төлеу ыңғайлы екенін айтса, әкімдік көлеңкелі айналымды азайту және уақытты үнемдеу үшін қолма-қолсыз төлемді ынталандырады. Жобаға қарсылықтың бір бөлігі ақпараттың жеткіліксіздігімен байланысты болды: алғашқы аптада QR-код көрсеткіштері дұрыс қойылмай, азаматтар кестені таба алмады. Қателер түзетілген соң платформаның тәуліктік қаралымы екі есеге артты. Сарапшылар дерекке сүйенген жоспарлау тұрғындардың маршрут таңдаудағы сенімін күшейтетінін атап өтеді. Дегенмен, цифрлы шешімдердің тұрақтылығы желі қолжетімділігіне тәуелді: шеткері аудандарда сигнал әлсіз болса, уақытылы ақпарат алу қиындайды.

Үшінші кезеңнің мазмұны:

9. Мәтін 3

Қалалық қоғамдық көлікті цифрландыру жобасы үш кезеңде іске асады. Бірінші кезеңде бағыттар қайта есептеліп, аялдамалардағы кесте QR-код арқылы қолжетімді болды. Екінші кезеңде көліктерге борттық есептегіштер орнатылып, деректер диспетчерлік орталыққа онлайн түседі. Үшінші кезеңде төлем бірыңғай әмиян арқылы жүргізіледі: карта, смартфон немесе сағатпен төлеуге болады. Талдау көрсеткендей, жүктеме таңғы уақытта шоғырланады; сондықтан үш магистраль бағытқа қосымша шағын автобустар шығарылды. Кей жолаушы жүргізушіге қолма-қол төлеу ыңғайлы екенін айтса, әкімдік көлеңкелі айналымды азайту және уақытты үнемдеу үшін қолма-қолсыз төлемді ынталандырады. Жобаға қарсылықтың бір бөлігі ақпараттың жеткіліксіздігімен байланысты болды: алғашқы аптада QR-код көрсеткіштері дұрыс қойылмай, азаматтар кестені таба алмады. Қателер түзетілген соң платформаның тәуліктік қаралымы екі есеге артты. Сарапшылар дерекке сүйенген жоспарлау тұрғындардың маршрут таңдаудағы сенімін күшейтетінін атап өтеді. Дегенмен, цифрлы шешімдердің тұрақтылығы желі қолжетімділігіне тәуелді: шеткері аудандарда сигнал әлсіз болса, уақытылы ақпарат алу қиындайды.

Мәтіндегі проблеманың себеп–салдарын дұрыс жұптаңыз.

10. Мәтін 3

Қалалық қоғамдық көлікті цифрландыру жобасы үш кезеңде іске асады. Бірінші кезеңде бағыттар қайта есептеліп, аялдамалардағы кесте QR-код арқылы қолжетімді болды. Екінші кезеңде көліктерге борттық есептегіштер орнатылып, деректер диспетчерлік орталыққа онлайн түседі. Үшінші кезеңде төлем бірыңғай әмиян арқылы жүргізіледі: карта, смартфон немесе сағатпен төлеуге болады. Талдау көрсеткендей, жүктеме таңғы уақытта шоғырланады; сондықтан үш магистраль бағытқа қосымша шағын автобустар шығарылды. Кей жолаушы жүргізушіге қолма-қол төлеу ыңғайлы екенін айтса, әкімдік көлеңкелі айналымды азайту және уақытты үнемдеу үшін қолма-қолсыз төлемді ынталандырады. Жобаға қарсылықтың бір бөлігі ақпараттың жеткіліксіздігімен байланысты болды: алғашқы аптада QR-код көрсеткіштері дұрыс қойылмай, азаматтар кестені таба алмады. Қателер түзетілген соң платформаның тәуліктік қаралымы екі есеге артты. Сарапшылар дерекке сүйенген жоспарлау тұрғындардың маршрут таңдаудағы сенімін күшейтетінін атап өтеді. Дегенмен, цифрлы шешімдердің тұрақтылығы желі қолжетімділігіне тәуелді: шеткері аудандарда сигнал әлсіз болса, уақытылы ақпарат алу қиындайды.

Автор ұсынған ең ықтимал шешім бағыты: