Биология

1. Жасушада АТФ ең көп синтезделетін орын?

2. Фотосинтездің жарық реакциясы жүретін құрылым?

3. Су мен минералдарды жоғары тасымалдайтын өткізгіш ұлпа?

4. Жапырақ саңылауының (устицаның) негізгі қызметі?

5. Тамыр түкшелерінің қызметі?

6. Эритроциттің негізгі қызметі?

7. Капиллярлар қабырғасының ерекшелігі?

8. Өкпе альвеолаларының газ алмасуға бейімділігі?

9. Қарапайым рефлекс доғасының дұрыс реті?

10. Қандағы глюкоза деңгейін төмендететін гормон?

11. Ауыз қуысында крахмалды ыдырататын фермент?

12. Өттің негізгі қызметі?

13. Алғашқы сүзілу (фильтрация) жүретін құрылым?

14. Бұлшықет талшығының жиырылғыш бірлігі?

15. Өсімдіктердегі қосалқы тамыр қызметі басым түрөзгеріс?

16. Митоздың метафазасында байқалатын құбылыс?

17. Кроссинговер қай кезеңде жүреді?

18. Моногибридті будандастыруда фенотиптік ажырау?

19. Түзілуі Х-хромосомамен тіркес, рецессивті белгіге (дальтонизм) тән?

20. Гендер тіркесуі нені көрсетеді?

21. Харди–Вайнберг тепе‑теңдігін бұзатын фактор?

22. Географиялық оқшауланудан басталатын түр түзілу түрі?

23. ПТР әдісінің негізгі мақсаты?

24. Рестриктазалардың қызметі?

25. Гель‑электрофорез неге негізделген?

26. Контекст: 11-сынып оқулығында жүрек‑қантамыр жүйесінің жүктемеге бейімделуі сипатталады: орташа қарқынмен 10 минут жүгірістен кейін сынақшының жүрек соғу жиілігі (ЖСЖ) 70‑тен 120 соқ/мин‑ге, систолалық көлемі 70‑тен 100 мл‑ге, терідегі тер бездерінің белсенділігі айқын артқан. Демалыстан кейін 5 минутта ЖСЖ 90 соқ/мин.

ЖСЖ‑нің артуының тікелей себебі

27. Контекст: 11-сынып оқулығында жүрек‑қантамыр жүйесінің жүктемеге бейімделуі сипатталады: орташа қарқынмен 10 минут жүгірістен кейін сынақшының жүрек соғу жиілігі (ЖСЖ) 70‑тен 120 соқ/мин‑ге, систолалық көлемі 70‑тен 100 мл‑ге, терідегі тер бездерінің белсенділігі айқын артқан. Демалыстан кейін 5 минутта ЖСЖ 90 соқ/мин.

Систолалық көлемнің 70‑тен 100 мл‑ге өсуі нені көрсетеді?

28. Контекст: 11-сынып оқулығында жүрек‑қантамыр жүйесінің жүктемеге бейімделуі сипатталады: орташа қарқынмен 10 минут жүгірістен кейін сынақшының жүрек соғу жиілігі (ЖСЖ) 70‑тен 120 соқ/мин‑ге, систолалық көлемі 70‑тен 100 мл‑ге, терідегі тер бездерінің белсенділігі айқын артқан. Демалыстан кейін 5 минутта ЖСЖ 90 соқ/мин.

Тер бездерінің белсенділігі не үшін артады?

29. Контекст: 11-сынып оқулығында жүрек‑қантамыр жүйесінің жүктемеге бейімделуі сипатталады: орташа қарқынмен 10 минут жүгірістен кейін сынақшының жүрек соғу жиілігі (ЖСЖ) 70‑тен 120 соқ/мин‑ге, систолалық көлемі 70‑тен 100 мл‑ге, терідегі тер бездерінің белсенділігі айқын артқан. Демалыстан кейін 5 минутта ЖСЖ 90 соқ/мин.

5 минуттық қалпына келуде ЖСЖ‑нің 90 соқ/мин болуы

30. Контекст: 11-сынып оқулығында жүрек‑қантамыр жүйесінің жүктемеге бейімделуі сипатталады: орташа қарқынмен 10 минут жүгірістен кейін сынақшының жүрек соғу жиілігі (ЖСЖ) 70‑тен 120 соқ/мин‑ге, систолалық көлемі 70‑тен 100 мл‑ге, терідегі тер бездерінің белсенділігі айқын артқан. Демалыстан кейін 5 минутта ЖСЖ 90 соқ/мин.

Жаттығу кезінде оттек жеткізілуін арттыратын бейімделулер

31. Бір немесе бірнеше дұрыс жауабы бар тапсырмалар

Полисахаридтерді белгілеңіз

32. Бір немесе бірнеше дұрыс жауабы бар тапсырмалар

Прокариот жасушасына тән құрылымдар.

33. Бір немесе бірнеше дұрыс жауабы бар тапсырмалар

Туа біткен иммунитет факторлары

34. Бір немесе бірнеше дұрыс жауабы бар тапсырмалар

Меозға тән белгілер.

35. Бір немесе бірнеше дұрыс жауабы бар тапсырмалар

Экожүйедегі энергия ағынымен тікелей байланысты құбылыстар.

Сәйкестендіру
Органелла – қызметі
A) Рибосома –
B) Лизосома –
C) Митохондрия –
D) Гольджи жиынтығы –
E) Хлоропласт –

36. 1) Ақуыз синтезі
2) Фотосинтез
3) Бұлшықетке/жасушаға АТФ өндіру
4) Ақуыз‑липидті өңдеу және бөлу
5) Ішкі қорыту

37. Сәйкестендіру

Гормон – шығаратын без
A) Инсулин –
B) Тироксин –
C) Адреналин –
D) Мелатонин –
E) Альдостерон –

1) Бүйрекүсті милық бөлігі
2) Қалқанша без
3) Ұйқыбез (Лангерганс аралшалары)
4) Бүйрекүсті қыртысы
5) Эпифиз

38. Сәйкестендіру

Өсімдік ұлпасы – қызметі
A) Эпидерма –
B) Ксилема –
C) Флоэма –
D) Камбий –
E) Колленхима –

1) Екінші реттік өсу
2) Су‑тұз тасымалы
3) Тірек
4) Қорғау
5) Органикалық заттарды тасымалдау

39. Сәйкестендіру

Генетикалық ұғым – анықтамасы

A) Генотип –
B) Фенотип –
C) Аллель –
D) Доминантты белгі –
E) Рецессивті белгі –

1) Ағзаның гендер жиынтығы
3) Бір геннің альтернативті күйлері
2) Сыртқы көрініс/қасиеттер жиынтығы
4) Гетерозиготада көрінетін белгі
5) Гетерозиготада басылулы белгі

40. Сәйкестендіру

Биотехнологиялық әдіс – қолданылуы
A) ПЦР –
B) Плазмида –
C) Рестриктаза –
D) Электрофорез –
E) Taq‑полимераза –

1) ДНҚ амплификациясы
2) Нуклеин қышқылдарын ұзындығына қарай бөлу
3) Жоғары температурада ДНҚ синтезін катализдеу
4) Ген тасымалдаушы вектор
5) ДНҚ‑ны тану орнында кесу

1. Плазмалық мембрананың моделі қалай аталады?

2. Осмос анықтамасы:

3. Өсімдік өсуіндегі жарыққа бағытталған қозғалыс:

4. Аш ішекте майлардың көп бөлігі не арқылы сіңеді?

5. Өт қайда түзіледі?

6. Қан ұюына қатысатын пішінді элемент:

7. Бунақденелілерде тыныс алу жүйесі:

8. Қаңқа бұлшықеті мен бірыңғай салалы бұлшықеттің айырмасы:

9. Лимфа жүйесінің қызметі:

10. Өсімдік тамырының басты қызметі емес:

11. Митоз бен мейоздың ортақ белгісі:

12. Дигибридті будандастырудағы фенотиптік ажырау:

13. AB0 жүйесінде кодоминанттылық байқалатын генотип:

14. Табиғи сұрыпталудың тұрақтандырушы түрі:

15. Антибиотик пенициллиннің шығу тегі:

16. CRISPR‑Cas9 жүйесінің биологиядағы мәні:

17. Ферментация нәтижесінде ашытқыда түзілетін негізгі өнімдер:

18. Қанайналымның кіші шеңберіндегі қан тамырының реті:

19. Ауксин әсері басым байқалатын құбылыс:

20. Имек тамыр жүйесі тән өсімдік тобы:

21. Репликацияда ДНҚ‑ның екі тізбегін ажырататын фермент:

22. Пепсиннің белсенді ортасы:

23. Овогенездегі поляр денешіктерінің түзілуінің мәні:

24. Фотосинтездегі көмірқышқыл газының байланысу кезеңі:

25. E. coli-дағы lac оперонындағы β-галактозидаза синтезі қай жағдайда ең жоғары болады?

26. Контекст: Өзен учаскесінде фитопланктон биомассасы 6→12 г/м³‑ге өсті, мөлдірлік 1,2‑ден 0,6 м‑ге төмендеді, суда еріген оттек күні бойы 7,5→9,0 мг/л (күндіз), түнде 6,0 мг/л болды. Ірі шөпқоректі балық саны артты.

Биомассаның өсуі мен мөлдірліктің кемуі нені білдіреді?

27. Контекст: Өзен учаскесінде фитопланктон биомассасы 6→12 г/м³‑ге өсті, мөлдірлік 1,2‑ден 0,6 м‑ге төмендеді, суда еріген оттек күні бойы 7,5→9,0 мг/л (күндіз), түнде 6,0 мг/л болды. Ірі шөпқоректі балық саны артты.

Күндіз оттектің артуының басты себебі:

28. Контекст: Өзен учаскесінде фитопланктон биомассасы 6→12 г/м³‑ге өсті, мөлдірлік 1,2‑ден 0,6 м‑ге төмендеді, суда еріген оттек күні бойы 7,5→9,0 мг/л (күндіз), түнде 6,0 мг/л болды. Ірі шөпқоректі балық саны артты.

Түнде оттектің кемуі бірінші кезекте байланысты:

29. Контекст: Өзен учаскесінде фитопланктон биомассасы 6→12 г/м³‑ге өсті, мөлдірлік 1,2‑ден 0,6 м‑ге төмендеді, суда еріген оттек күні бойы 7,5→9,0 мг/л (күндіз), түнде 6,0 мг/л болды. Ірі шөпқоректі балық саны артты.

Шөпқоректі балық санының артуы тізбек бойымен нені өзгертуі мүмкін?

30. Контекст: Өзен учаскесінде фитопланктон биомассасы 6→12 г/м³‑ге өсті, мөлдірлік 1,2‑ден 0,6 м‑ге төмендеді, суда еріген оттек күні бойы 7,5→9,0 мг/л (күндіз), түнде 6,0 мг/л болды. Ірі шөпқоректі балық саны артты.

Көрсетілген құбылыстар қай трофикалық деңгейлер арақатынасын сипаттайды?

31. Бірнеше дұрыс жауап

Майда еритін дәрумендер:

32. Бірнеше дұрыс жауап

Нуклеин қышқылдарының құрамдас бөліктері:

33. Бірнеше дұрыс жауап

Фотосинтездің жылдамдығын шектейтін факторлар:

34. Бірнеше дұрыс жауап

Глия жасушаларының функциялары:

35. Бірнеше дұрыс жауап

Микроэволюцияға әкелетін факторлар:

36. Сәйкестендіру

Жануар – симметрия типі
A) Гидра –
B) Жауынқұрт –
C) Медуза –
D) Адам –
E) Жұлдызша (теңіз жұлдызы) –

1) Радиальды
2) Екіжақты

37. Сәйкестендіру

Өсімдік гормоны – әсері
A) Ауксин –
B) Гиббереллин –
C) Цитокинин –
D) Абсциз қышқылы –
E) Этилен –

1) Жасуша бөлінуі
2) Жеміс пісуі
3) Жасуша ұзаруы
4) Ұйқы күйі, устьица жабылуы
5) Сабақтың созылуы, тұқымның өнгіштігі

38. Сәйкестендіру

Қан тамыры – сипаттамасы
A) Артерия –
B) Вена –
C) Капилляр –
D) Өкпе артериясы –
E) Өкпе венасы –

1) Оттекке бай артериялық қанды алып келеді
2) Қан жүрекке әкеледі, қақпақша болуы мүмкін
3) Оттекке кедей веналық қан алып барады
4) Бір қабатты эндотелий, алмасу жүреді
5) Жүректен қан алып шығады, қабырғасы қалың

39. Сәйкестендіру

Репликация ферменті – қызметі
A) ДНҚ‑полимераза –
B) Лигаза –
C) Геликаза –
D) Праймаза –
E) Топоизомераза –

1) Жаңа тізбек синтезі
2) Тізбектерді ажырату
3) Үзілістерді (оказаки) жалғау
4) РНҚ праймерін синтездеу
5) Асқын ширатылуды жою

40. Сәйкестендіру

Экологиялық деңгей – анықтама
A) Популяция –
B) Қауымдастық –
C) Экожүйе –
D) Биосфера –
E) Дара –

1) Бір түрге жататын даралардың тобы
2) Әртүрлі түрлер дараларының жиынтығы
3) Тірі ағзалар мен абиотикалық ортаның бірлігі
4) Жердегі тіршіліктің таралу аймағы
5) Бір жеке ағза