Мақала жариялау: неден бастау керек?
Көп адамның ойында «Мақаламды қалай жариялаймын?» деген сұрақ тұрады. Шын мәнінде, бұл процесс соншалықты күрделі емес, тек белгілі бір тәртіп пен талаптарды сақтау қажет.
1. Тақырып пен мақсатты нақтылау
Алдымен не туралы жазатыныңызды және мақалаңыз кімге арналғанын анықтаңыз.
-
Оқушылар ма, мұғалімдер ме, ата-аналар ма, әлде кең аудитория ма?
Мақсат – ақпарат беру ме, тәжірибе бөлісу ме, ғылыми талдау жасау ма – осыны айқындау жазу стилін реттеуге көмектеседі.
2. Құрылымды дұрыс құру
Кез келген мақала үш негізгі бөліктен тұрады:
- Кіріспе – мәселе немесе тақырыпты қысқаша таныстыру.
- Негізгі бөлім – дәлелдер, мысалдар, зерттеу нәтижелері, талдау.
- Қорытынды – негізгі ойды жинақтау, ұсыныс немесе шешім ұсыну.
Абзацтарды тым ұзын қылмай, бір абзацта бір ғана ойды ашуға тырысыңыз.
3. Тіл мәдениеті мен сауаттылық
Мақалаңыздың құндылығын бірінші кезекте мазмұн мен тіл анықтайды.
- Орфографиялық, пунктуациялық қателерді тексеріңіз.
- Ресми емес сленг, орынсыз қысқартулардан қашыңыз.
- Оқырманға түсінікті, қарапайым, бірақ сауатты тіл қолданыңыз.
4. Өзгелердің еңбегін құрметтеу
Егер басқа авторлардың пікірін, деректерін, статистикасын қолдансаңыз:
- Міндетті түрде дереккөзді көрсетіңіз.
- Толық көшіру емес, өз сөзіңізбен түсіндіріп, қысқаша қайталап жазыңыз.
Бұл – плагиаттан қорғайды және сіздің кәсіби этикаңызды көрсетеді.
5. Жариялауға дайындау
Мақаланы жарияламас бұрын:
- Бір-екі күнге «қалдырған» дұрыс, кейін қайта оқығанда қателер тезірек көрінеді.
- Мүмкін болса, әріптесіңізге немесе досыңызға оқытып, пікірін сұраңыз.
Жариялау алаңы қандай болса да, негізгі нәрсе – мәтіннің сапасы мен мазмұны. Жақсы құрылымдалған, сауатты, оқырманға пайдалы мақала әрқашан өз оқырманын табады.